Mówię po polsku i chcę uczyć się angielskiego. |
Line 1 / 38
Jan Sobieski was the King of Poland and the Grand Duke of Lithuania from 1674 until his death in 1696.
Jan Sobieski |
was |
the King of Poland |
and |
the Grand Duke of Lithuania |
from 1674 |
until |
his death |
in 1696 |
Jan Sobieski |
by |
król Polski |
i |
wielki książę litewski |
od 1674 |
do |
jego śmierć |
w 1696 |
Jan Sobieski był królem polskim i wielkim księciem litewskim od roku 1674 do czasu swojej śmierci w roku 1696.
Line 2 / 38
Throughout his career, he was well known in Europe for his courage and remarkable aptitude for command in military campaigns.
throughout his career |
he |
was well known |
in Europe |
for his courage |
and |
remarkable aptitude |
for command |
in military campaigns |
w ciągu swojej kariery |
on |
był dobrze znany |
w Europa |
dla jego odwagi |
i |
wybitne uzdolnienie |
do dowodzenia |
w kampaniach militarnych |
Za życia był dobrze znany w Europie za sprawą swojej odwagi i wybitnych zdolności prowadzenia kampanii militarnych.
Line 3 / 38
He is remembered as Poland's hero king for his exploits on the battlefield, especially against the invading Ottoman Empire.
he is remembered |
as Poland's hero king |
for his exploits |
on the battlefield |
especially |
against the invading Ottoman Empire |
on jest pamiętany |
jako bohaterski król Polski |
dla jego wyczynów |
na polu bitwy |
szczególnie |
przeciwko najeżdżającemu Imperium Osmańskiemu |
Pamięta się go jako bohaterskiego króla Polski, szczególnie dzięki jego wyczynom na polu bitwy w obronie przed inwazją Imperium Osmańskiego.
Line 4 / 38
One of his greatest campaigns as a military commander was in the Polish-Ottoman Wars from 1672 to 1676.
one of his greatest campaigns |
as a military commander |
was |
in the Polish-Ottoman Wars |
from 1672 |
to 1676 |
jedna z jego największych kampanii |
jako dowódca militarny |
była |
w wojna polsko-turecka |
od 1672 |
do 1676 |
Jedną z największych kampanii, w których dowodził, była wojna polsko-turecka, trwająca od 1672 do 1676 roku.
Line 5 / 38
It was in these battles that Sobieski inflicted defeats on the Ottoman Empire, despite being outnumbered with little support and funding from his own country.
it was |
in these battles |
that |
Sobieski |
inflicted |
defeats |
on the Ottoman Empire |
despite |
being outnumbered |
with little support |
and |
funding |
from his own country |
to było |
w tych bitwach |
że |
Sobieski |
zadał |
porażki |
na Imperium Osmańskie |
mimo |
posiadania mniejszej ilości wojsk |
z niewielkim wsparciem |
i |
finansowaniem |
ze swojego własnego państwa |
To w jej bitwach Sobieski pobił Imperium Osmańskie, mimo mniej licznej armii i niewielkiego wsparcia oraz finansowania z kraju.
Line 6 / 38
His greatest victory was the Battle of Khotyn in November 1673, for which Sobieski defeated an Ottoman force of 35,000 men and 120 guns.
his greatest victory |
was |
the Battle of Khotyn |
in November |
1673 |
for ("at" or "in") which |
Sobieski |
defeated |
an Ottoman force |
of 35,000 men |
and |
120 guns |
jego największe zwycięstwo |
była |
bitwa pod Chocimiem |
w listopadzie |
1673 |
kiedy |
Sobieski |
pokonał |
siły tureckie |
liczące 35 000 ludzi |
i |
120 dział |
Bitwa pod Chocimiem w listopadzie 1673 roku była jego największym zwycięstwem. To tam Sobieski pokonał siły Imperium liczące 35 000 żołnierzy i 120 dział.
Line 7 / 38
The Ottomans were forced to retreat from Polish territory, losing most of their supplies and all of their artillery.
the Ottomans |
were forced |
to retreat |
from Polish territory |
losing |
most of their supplies |
and |
all of their artillery |
Turcy |
byli zmuszeni |
do odwrót |
z Polskie terytorium |
tracąc |
większość swoich zapasów |
i |
całą swoją artylerię |
Turcy musieli wycofać się z polskiego terytorium, tracąc większą część swoich zapasów oraz całą artylerię.
Line 8 / 38
His victory allowed the Polish-Lithuanian Commonwealth to revoke the unfavorable Treaty of Buchach, signed a year earlier that was advantageous to the Ottoman Empire.
his victory |
allowed |
the Polish-Lithuanian Commonwealth |
to revoke |
the unfavorable |
Treaty of Buchach |
signed |
a year earlier |
that |
was advantageous |
to the Ottoman Empire |
jego zwycięstwo |
umożliwiło |
Rzeczpospolita Obojga Narodów |
odwołać |
niekorzystny |
Pokój w Buczaczu |
podpisany |
rok wcześniej |
który |
był korzystny |
dla Imperium Osmańskie |
Jego zwycięstwo umożliwiło Rzeczpospolitej Obojga Narodów odejście od korzystnego dla Imperium Osmańskiego pokoju w Buczaczu, podpisanego rok wcześniej.
Line 9 / 38
One day before the battle, King Michael the First of Poland died.
one day |
before the battle |
King Michael the First of Poland |
died |
jeden dzień |
przed bitwą |
Król Korybut Wiśniowiecki |
zmarł |
Dzień przed bitwą, król Michał Korybut Wiśniowiecki zmarł.
Line 10 / 38
And in recognition of his victories and dedication, Jan Sobieski was elected King of the Commonwealth in 1674.
and |
in recognition |
of his victories |
and |
dedication |
Jan Sobieski |
was elected |
king |
of the Commonwealth |
in 1674 |
i |
w rozpoznaniu |
jego zwycięstw |
i |
oddanie |
Jan Sobieski |
był wybrany |
król |
Rzeczpospolitej |
w 1674 |
Królem Rzeczpospolitej w 1674 roku, w uznaniu dla jego zwycięstw i oddania, został Jana Sobieskiego.
Line 11 / 38
This all set the stage for his greatest personal triumph and one of the greatest victories in European history: the Battle of Vienna.
this all |
set the stage |
for his greatest personal triumph |
and |
one of the greatest victories |
in European history |
the Battle of Vienna |
to wszystko |
ustawiło scenę |
dla jego wielkiego osobistego triumfu |
i |
jedno z największych zwycięstw |
w historii Europy |
Bitwa pod Wiedniem |
Bez tego wszystkiego nie miałby miejsca jego największy osobisty sukces i jedno z największych zwycięstw w historii Europy – bitwa pod Wiedniem.
Line 12 / 38
Capturing the city of Vienna had long been the strategic goal of the Ottoman Empire for many years and for many reasons, including politically, religiously, and economic.
capturing |
the city of Vienna |
had been |
long |
the strategic goal |
of the Ottoman Empire |
for many years |
and |
for many reasons |
including |
politically (political) |
religiously (religious) |
and |
economic (economically) |
zdobywając |
Wiedeń |
było |
długie |
strategiczny cel |
Imperium Osmańskiego |
od wielu lat |
i |
z wielu powodów |
włączając |
politycznie |
religijnie |
i |
ekonomicznie |
Zdobycie Wiednia było strategicznym celem Imperium Osmańskiego od wielu lat i z wielu powodów, między innymi politycznych, religijnych i ekonomicznych.
Line 13 / 38
Losing Vienna would have been a severe blow to Christianity, as it would have strengthened the power and position of the Muslim Ottomans in Western Europe.
losing Vienna |
would have been |
a severe blow |
to Christianity |
as |
it would have strengthened |
the power |
and |
position |
of the Muslim Ottomans |
in Western Europe |
utrata Wiednia |
byłaby |
poważnym ciosem |
dla chrześcijaństwa |
jako że |
wzmocniłaby |
potęgę |
i |
pozycję |
muzułmańskich Turków |
w Europie Zachodniej |
Utrata Wiednia byłaby poważnym ciosem dla chrześcijaństwa, gdyż spowodowałaby wzrost potęgi i umocnienie pozycji muzułmańskich turków w Zachodniej Europie.
Line 14 / 38
The Ottoman Empire could have eventually conquered more and more of Western Europe.
The Ottoman Empire |
could have conquered |
eventually |
more and more |
of Western Europe |
Imperium Osmańskie |
mogłoby podbić |
koniec końców |
więcej i więcej |
Zachodniej Europy |
Imperium Osmańskie mogłoby ostatecznie podbić znaczną część Zachodniej Europy.
Line 15 / 38
And it would have been much harder to eventually expel them from Christian lands.
and |
it would have been |
much harder |
to expel them |
eventually |
from Christian lands |
i |
byłoby to |
dużo trudniej |
wygnanie ich |
koniec końców |
z ziemi chrześcijan |
I wtedy o wiele trudniej byłoby wypędzić ich z ziemi chrześcijan.
Line 16 / 38
Many Ottoman rulers for centuries also dreamed of eventually capturing the most important Christian city in the world: Rome.
many Ottoman rulers |
for centuries |
also |
dreamed of |
eventually |
capturing |
the most important Christian city |
in the world |
Rome |
Wielu tureckich władców |
przez wieki |
także |
śniło o |
ostateczne |
zdobycie |
najważniejsze chrześcijańskie miasto |
w świecie |
Rzym |
Przez stulecia wielu tureckich władców marzyło też o zdobyciu najważniejszego miasta chrześcijan na świecie: Rzymu.
Line 17 / 38
In July, 1683, a huge Ottoman army of over 150,000 men arrived at the gates of Vienna, then part of the Holy Roman Empire.
in July, 1683 |
a huge Ottoman army |
of over 150,000 men |
arrived |
at the gates of Vienna |
then |
part of the Holy Roman Empire |
w lipcu, 1683 |
wielka armia turecka |
licząca ponad 150 000 ludzi |
przybył |
pod bramy Wiednia |
wtedy |
część Świętego Cesarstwa Rzymskiego |
W lipcu 1683 roku, ogromna armia turecka, licząca ponad 150 000 żołnierzy, przybyła pod bramy Wiednia, który w tamtym czasie był częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Line 18 / 38
Vienna was left with only 15,000 soldiers defending the city after smaller allied armies fled, unable to confront the huge Ottoman army.
Vienna |
was left with |
only 15,000 soldiers |
defending |
the city |
after |
smaller allied armies |
fled |
unable to confront |
the huge Ottoman army |
Wiedeń |
został z |
tylko 15 000 żołnierzy |
broniący |
miasto |
po |
mniejsze sprzymierzone armie |
uciekł |
niezdolny stanąć naprzeciw |
wielka turecka armia |
W Wiedniu zostało tylko 15 000 żołnierzy zdolnych bronić miasta, po tym jak mniejsze armie sprzymierzone uciekły, niezdolne stawić czoła ogromnej armii tureckiej.
Line 19 / 38
Fortunately for Vienna, earlier in 1683 the Treaty of Warsaw was signed between the Holy Roman Empire and Poland,…
fortunately |
for Vienna |
earlier in 1683 |
the Treaty of Warsaw |
was signed |
between |
the Holy Roman Empire |
and |
Poland |
szczęśliwie |
dla Wiedeń |
wcześniej w 1683 |
traktat warszawski |
był podpisany |
między |
Święte Cesarstwo Rzymskie |
i |
Polska |
Szczęśliwie dla Wiednia, wcześniej, w 1683 roku Święte Cesarstwo Rzymskie i Polska podpisały traktat warszawski,...
Line 20 / 38
...by which Holy Roman Emperor Leopold promised support to Sobieski if the Ottomans attacked the Polish city of Krakow, and, in return, the Polish Army would come to the relief of Vienna, if it were attacked.
by which |
Holy Roman Emperor Leopold |
promised |
support |
to Sobieski |
if the Ottomans attacked |
the Polish city of Krakow |
and |
in return |
the Polish Army |
would come |
to the relief |
of Vienna |
if it were attacked |
przez który |
Święty Cesarz Rzymski Leopold |
obiecał |
wsparcie |
Sobieskiemu |
jeśli Turcy zaatakują |
Polskie miasto Kraków |
i |
w zamian |
polska armia |
przybyłaby |
na pomoc |
Wiedeń |
jeśli zostałby zaatakowany |
...na mocy którego, Leopold, Święty Cesarz Rzymski, obiecał przyjść Sobieskiemu z pomocą, w razie gdyby Turcy zaatakowali Kraków. W zamian polska armia miała przyjść na odsiecz Wiedniowi, gdyby miasto zostało zaatakowane.
Line 21 / 38
This alliance proved to be decisive and was probably the only reason why Vienna had a chance to be saved from the Ottoman invasion.
this alliance |
proved to be decisive |
and |
was |
probably |
the only reason |
why |
Vienna |
had |
a chance |
to be saved |
from the Ottoman invasion |
ten sojusz |
był decydujący |
i |
był |
prawdopodobnie |
jedynym powodem |
dlaczego |
Wiedeń |
miał |
szansa |
być uratowany |
przed inwazją Turków |
Sojusz okazał się decydujący i był prawdopodobnie jedynym powodem, dla którego Wiedeń miał szansę zostać ocalony przed turecką inwazją.
Line 22 / 38
Sobieski honored the treaty and left Poland with around 27,000 men and met up with the Imperial Holy Roman Army outside of Vienna on September 6th, 1683.
Sobieski |
honored |
the treaty |
and |
left Poland |
with around 27,000 men |
and |
met up |
with |
the Imperial Holy Roman Army |
outside of Vienna |
on September 6th, 1683 |
Sobieski |
uhonorował |
traktat |
i |
opuścił Polskę |
z około 27 000 ludzi |
i |
spotkał się |
z |
armią Świętego Cesarstwa Rzymskiego |
przed Wiedeń |
6 września 1683 |
Sobieski uszanował traktat i opuścił Polskę na czele około 27 000 żołnierzy, po czym połączył siły z armią Świętego Cesarstwa Rzymskiego pod Wiedniem, 6 września 1683 roku.
Line 23 / 38
The overall command of the combined forces of European allies was entrusted to the Polish King, who had under his command between 70 and 80 thousand soldiers facing an Ottoman army of 150,000.
the overall command |
of the combined forces |
of European allies |
was entrusted |
to the Polish King |
who |
had |
under his command |
between |
70 and 80 thousand |
soldiers |
facing |
an Ottoman army |
of 150,000 |
całkowite dowództwo |
połączonych sił |
Europejskich sojuszników |
został powierzony |
polskiemu królowi |
który |
miał |
pod swoim dowodzeniem |
między |
70 i 80 tysięcy |
żołnierze |
zmierzać się |
armią turecką |
150000 |
Całkowite dowództwo nad połączonymi siłami europejskich sojuszników powierzono polskiemu królowi, który miał pod wodzą od 70 do 80 tysięcy żołnierzy przeciwko armii turków liczącej 150 tysięcy żołnierzy.
Line 24 / 38
Vienna was on its last legs right as the relief forces arrived, as they could not hold out much longer against the massive Ottoman army.
Vienna |
was |
on its last legs |
right |
as the relief forces arrived |
as they could not hold out |
much longer |
against |
the massive Ottoman army |
Wiedeń |
był |
na wykończeniu |
dokładnie |
kiedy posiłki przybyły |
jako że nie mogłyby wytrzymać |
dużo dłużej |
przeciwko |
ogromnej armi tureckiej |
W momencie przybycia posiłków, Wiedeń bronił się resztkami sił i nie mógłby już długo stawiać oporu ogromnej armii tureckiej.
Line 25 / 38
On the afternoon of September 12th, the allies knew the desperate situation of the defenders and decided to attack.
on the afternoon |
of September 12th |
the allies |
knew |
the desperate situation |
of the defenders |
and |
decided |
to attack |
popołudniem |
12 września |
sprzymierzeńcy |
znali |
rozpaczliwa sytuacja |
obrońców |
i |
postanowił |
zaatakować |
Po południu 12 września sprzymierzeńcy znali rozpaczliwą sytuację obrońców i postanowili zaatakować.
Line 26 / 38
The allied commanders first sent in the infantry and began to make good progress against the Turkish lines.
the allied commanders |
first |
sent in (deployed) |
the infantry |
and |
began |
to make |
good progress |
against the Turkish lines |
sprzymierzeni dowódcy |
najpierw |
posłali |
piechota |
i |
zaczęli |
robić |
dobry postęp |
przeciwko tureckim szykom |
Sprzymierzeni dowódcy najpierw posłali piechotę i uczynili dobry postęp w walce z wojskami tureckimi.
Line 27 / 38
However the decisive attack did not come until around 6 PM.
however |
the decisive attack |
did not come |
until around 6 PM |
jednakże |
decydujący atak |
nie nadszedł |
przed około 18:00 |
Jednak dopiero około godziny 18:00 nadeszła pora decydującego ataku.
Line 28 / 38
It was then that Sobieski ordered the largest cavalry charge in history, himself personally leading Poland's 3000 elite winged hussars.
it was |
then |
that |
Sobieski |
ordered |
the largest cavalry charge |
in history |
himself |
personally |
leading |
Poland's 3000 |
elite |
winged |
hussars |
to było |
wtedy |
gdy |
Sobieski |
rozkazał |
największa szarża kawalerii |
w historii |
on |
osobiście |
prowadził |
3000 polskich |
elitarny |
skrzydlaty |
husarzy |
To wtedy Sobieski wydał rozkaz szarży, największej w historii, osobiście wiodąc 3 000 elitarnych skrzydlatych husarzy.
Line 29 / 38
Eighteen thousand horsemen charged down the surrounding hills and smashed through the Ottoman lines, who were already exhausted and demoralized from failing to take Vienna before the relief forces arrived.
eighteen thousand |
horsemen |
charged |
down |
the surrounding hills |
and |
smashed |
through |
the Ottoman lines |
who |
were exhausted |
already |
and |
demoralized |
from failing |
to take |
Vienna |
before |
the relief forces |
arrived |
osiemnaście tysięcy |
jeźdźców |
zaszarżował |
w dół |
otaczających pagórków |
i |
uderzył |
przez |
szyki Turków |
który |
byli wyczerpani |
już |
i |
stracił ducha |
z powodu niepowodzenia |
by zdobyć |
Wiedeń |
przed |
posiłki |
przybył |
Osiemnaście tysięcy jeźdźców rzuciło się na wroga z okolicznych wzgórz i wpadło w szyki turków, już wyczerpanych i pozbawionych woli walki przez dotychczasowe nieudane oblężenie Wiednia.
Line 30 / 38
At this pivotal moment, most of the Ottomans started to flee the battlefield, as Sobieski reached the Ottoman camp and tent of their leader Kara Mustafa.
at this pivotal moment |
most of the Ottomans |
started |
to flee |
the battlefield |
as |
Sobieski |
reached |
the Ottoman camp |
and |
tent |
of their leader |
Kara Mustafa |
w tym decydującym momencie |
większość Turków |
zaczął |
uciekać |
pole bitwy |
kiedy |
Sobieski |
osiągnął |
obóz turecki |
i |
namiot |
ich dowódcy |
Kara Mustafa |
W tym decydującym momencie, kiedy Sobieski dotarł pod obóz turecki i namiot ich dowódcy, Kary Mustafy, większość turków zaczęła uciekać z pola bitwy.
Line 31 / 38
About three hours later, the battle had been won, and Vienna was saved.
about three hours later |
the battle |
had been won |
and |
Vienna |
was saved |
około trzy godziny później |
bitwa |
został wygrany |
i |
Wiedeń |
był ocalony |
Około trzech godzin później bitwa była wygrana, a Wiedeń uratowany.
Line 32 / 38
After the battle had been won, Sobieski paraphrased Julius Caesar's famous quote by saying, "I came, I saw, God conquered."
after |
the battle |
had been won |
Sobieski |
paraphrased |
Julius Caesar's |
famous quote |
by saying |
I came |
I saw |
God conquered |
po |
bitwa |
został wygrany |
Sobieski |
sparafrazował |
Juliusz Cezar |
znany cytat |
mówiąc |
przybyłem |
zobaczyłem |
Bóg zwyciężył |
Po zwycięstwie Sobieski sparafrazował sławny cytat Juliusza Cezara, mówiąc: „Przybyłem, zobaczyłem, Bóg zwyciężył”.
Line 33 / 38
Sobieski was called, "the Savior of Vienna and Western European civilization" by the Pope, religious leaders, and other European dignitaries.
Sobieski |
was called |
the Savior |
of Vienna |
and |
(of) Western European civilization |
by the Pope |
(by) religious leaders |
and |
(by) other European dignitaries |
Sobieski |
został nazwany |
Wybawca |
Wiednia |
i |
cywilizacji zachodnioeuropejskiej |
przez papież |
przez przywódców religijnych |
i |
przez inni europejskich dygnitarzy |
Papież, przywódcy religijni i inni europejski dygnitarze nazwali Sobieskiego „Wybawcą Wiednia i cywilizacji Zachodniej Europy”.
Line 34 / 38
Common people from all around rushed to praise him and kiss his hand.
common people |
from all around |
rushed |
to praise |
him |
and |
kiss |
his hand |
pospólstwo |
ze wszystkich stron |
rzucił się |
by chwalić |
go |
i |
całować |
jego dłoń |
Pospólstwo nadciągnęło ze wszystkich stron, by chwalić jego imię i złożyć pocałunek na jego dłoni.
Line 35 / 38
The Viennese commander Starhemberg hugged and kissed him and called him his Savior.
the Viennese commander Starhemberg |
hugged |
and |
kissed |
him |
and |
called |
him |
his Savior |
wiedeński dowódca Starhemberg |
uściskał |
i |
pocałował |
go |
i |
nazwał |
go |
jego Wybawcą |
Wiedeński dowódca Starhemberg uściskał i ucałował Sobieskiego oraz nazwał go swoim Wybawcą.
Line 36 / 38
Jan Sobieski died of a heart attack in Warsaw, Poland, in 1696.
Jan Sobieski |
died of |
a heart attack |
in Warsaw, Poland |
in 1696 |
Jan Sobieski |
umarł na |
atak serca |
w Warszawie, w Polsce |
w 1696 |
Jan Sobieski umarł na atak serca w Warszawie w roku 1696.
Line 37 / 38
The Ottoman Empire never fully recovered from their crushing defeat at Vienna and ceased to be a deadly menace to Europe.
the Ottoman Empire |
never |
fully |
recovered |
from their crushing defeat |
at Vienna |
and |
ceased |
to be |
a deadly menace |
to Europe |
Imperium Osmańskie |
nigdy |
w pełni |
doszedł do siebie |
po ich druzgocącej klęsce |
pod Wiedniem |
i |
przestał |
być |
śmiertelnym niebezpieczeństwem |
dla Europy |
Imperium Osmańskie nigdy nie podniosło się do końca po tej miażdżącej porażce pod Wiedniem i przestało stanowić śmiertelne zagrożenie dla Europy.
Line 38 / 38
They entered a period of slow decline and dissolved a few years after the end of World War One.
they entered |
a period of slow decline |
and |
dissolved |
a few years |
after |
the end of World War One |
rozpoczęli |
okres powolnego upadku |
i |
rozpadł |
kilka lat |
po |
koniec pierwszej wojny światowej |
Weszło w okres powolnego upadku i rozpadło się kilka lat po zakończeniu pierwszej wojny światowej.